Ebeveynlerden en sık duyulan serzenişler “Aman canım, biz böyle mi büyüdük? Annemizle babamız bize bir bakardı mum olurduk mum! Şimdiki çocukların da psikolojisi hemen bozuluyor. Eskiden bunlara dikkat eden mi vardı?” şeklinde gelir. Onların tarafından baktığımda haksız olduklarını da söylemem. Haklı, şimdinin büyükanneleri zamanında çocuk psikolojisi, bağlanma kuramları gibi meseleler pek gündem olmazdı. Ancak artık her yeni araştırma yeni bilgiler edinmemizi sağlıyor. Buna ek çocukların yetiştiği dünya değişiyor. Karşılaştıkları uyaran sayısı artıyor. Tüm bu farklılıklar da çocuk yetiştirirken, birbirimizle ilişki kurarken izlediğimiz yollara etki ediyor.
Her ailenin ve kültürün gelenekleri, sahip çıktıkları kuralları olur. Bazı sınırların esnetilmesi söz konusu olmaz. Bazı sınırlar ise değişen koşullara göre yeniden şekillendirilir. En önemlisi de budur. Değişime ayak uydururken kendini korumak, gelen değişimleri kabullenmeyi de kolaylaştırır.
Peki, ebeveyn değişen dünyayı göz ardı edip çocuğundan kendi küçüklüğündeki gibi davranmasını beklediğinde ne oluyor?
“Beni anlamıyorlar!” Çocuk ve ergenlerin en sık dile getirdikleri serzeniş de bu oluyor. Onlar kendi gerçekliklerinin anlaşılmadığını hissediyorlar. Bu, onların ebeveynlerinden uzaklaşmalarına, çatışmaların artmasına ve birbirini duyamayan bir sürü insanın aynı evde yaşamasına sebep oluyor. Bu uzaklaşmadaki makas açıldıkça kimse birbirini duyamıyor. Duyulmadıkça da bağırmaya başlıyorlar. Anlaşılmamışlığa yalnız hissetmek de ekleniyor. Böylece çocuklar ya da ergenler bir sorun yaşadıklarında onları “anlamayan” ebeveynleriyle konuşmuyor, onların fikirlerini veya desteklerini almıyorlar. Onların işlerini kolaylaştırabilecek çok önemli bir kaynaktan mahrum kalıyorlar.
Ebeveynleri olarak yetişkinlerin çocukları ile kıyaslandığında tecrübeleri elbette daha fazla. Çocuklar birçok şeyi onlardan öğreniyorlar. Bu durum kimi zaman zor da olsa çocuklardan ebeveynlerini çoğu zaman duymaları ve onlara ayak uydurmaları bekleniyor. Peki, bazı zamanlarda ebeveynler ve çocuklar rolleri değiştirse ne olur? Çocuğun dünyasını örneğin sosyal medyayı ya da bilgisayar oyunlarını bilmeyen ebeveyn, çocuğundan ona bunları öğretmesini istese işler nasıl ilerler? Paylaşımlar artmaz mı? Kontrol etmek kolaylaşmaz mı? Ebeveyn öneride bulunduğunda “Ama öyle değil, sen bilmiyorsun.” cümlesini duyma ihtimali azalmaz mı? Çocuklardan beklenen, ebeveynleri eski bir hikâye anlattıklarında merakla dinlemeleridir. Aynı merakı çocuğunun ilgilendiği bir oyuna ya da videoya göstermenin ne çok destekleyici tarafı olur.