Ergenlikle birlikte kapılar çarpılıyor, konuşmaları sert ve kaba bir hal alıyor. Ebeveynlerin en çok şikâyetçi oldukları konulardan biri saygı oluyor.
Öncelikle şunu hatırlamak gerekiyor. Çocuklarımız bizden farklı bir zamanda büyüyorlar. Saygı kavramları bizden daha farklı. Bizler anne babamızın yanında uzanmayı saygısızlık olarak öğrendik ama artık çocuklar bunu aynı şekilde değerlendirmiyorlar. Bize doğru gelen onlara gelmeyebiliyor. Saygı tanımlarımızın değiştiğini bilmekte ve beklentileri buna göre revize etmekte fayda var.
Ergenliğin Bir Parçası
Okul öncesi dönemde ebeveyn çocuk için bir süper kahramandır. Her şeyi bilir, her şeyi yapabilir, çok güçlüdür. Yaş ilerledikçe, özellikle ergenliğe girildiğinde bu durum tam tersine döner. Ebeveynlerinin “harika” olmadığını görür, onları diğer ebeveynlerle kıyaslamaya başlar. “Her şeyin en iyisini ben bilirim, ben yaparım annem-babam pek de bir şey bilmiyor aslında”ya döner durum. Bu gelişimin sağlıklı bir parçasıdır. Ergenlik döneminde kendini var edebilmek için aileye karşı gelme, onlardan kopmaya ihtiyaç vardır. Kendi kimliğini ve bağımsızlığını oluşturmaya çalışır. Otoriteye karşı gelme, söz dinlememe, eleştiride bulunma ergenlik döneminin gelişim özelliklerindendir. Ancak bunların dozu önemli.
Nasıl Davranalım?
- “Saygısızlık” tanımlarınızı konuşun. Sizin saygısızlık olarak nitelendirdiğiniz şey onun için aynı anlama gelmiyor olabilir.
- Sınırlar önemli. Kendi sınırlarınızı belirleyin, çocuğunuzun da sınırlarını belirlemesini destekleyin. Sağlıklı ilişkiler için bu şart.
- Tavrınız net olsun. Ne istediğinizi açıkça belirtin ve tutarlı olun.
- Güç savaşına girmeyin. O bağırdığında sizin de daha yüksek sesle bağırmanız bir kazanç sağlamayacağı gibi kontrolü kaybetmenize sebep olur.
- Saygı sadece çocukların görevi değildir. Sizin de ebeveyn olarak çocuklarınıza, onun kişiliğine, fikirlerine, bedenine ve mahremiyetine saygı göstermeniz gerekir. Saygının yaşla ilgisi yok.
- Özel alanlar önemli. Odasına kapı çalınmadan giriliyor, eşyaları izinsiz karıştırılıyor, gizlice mesajları okunuyorsa bu, çocuğunuzun sınırlarını ihlal ettiğiniz anlamına gelir. Amacınız onu “korumak” dahi olsa…
- Duygulara odaklanın. Saygısızca verilen bir tepkinin altında çoğunlukla başka bir duygu bulunur. Öfke ikincil duygudur. Çocuğunuzun neye ihtiyacı var anlamaya çalışın.
- “O daha çocuk” değil. Onun büyüdüğünü gözardı etmeyin.
