Bebekler ilk doğdukları zaman baktığımız birbirlerine ne kadar çok benzeseler de aslında hepsinin birbirinde farklı kılan özellikler bulunur; mizaç.
Çocukların ya da bebeklerin durumlara nasıl tepki verdiklerini ve duygularını nasıl ifade edip düzenlediklerini belirleyen doğuştan gelen yapısal bir çekirdek olarak tanımlanabilir mizaç. Mizaç özellikleri genelde 3 grupta toplanır; kolay, zor ve yavaş ısınan şeklindedir.
Bebeğin ne kadar aktif olduğu, uyku ve beslenme rutinleri, yeni deneyimlere nasıl tepki verdiği, hassasiyet gibi özelliklerden mizacının ilk kırıntılarını görmeye başlarız aslında.
Çocuk yaş almaya başladıkça ebeveynler tarafından da çocuğun tutumları daha fark edilir olur. Örneğin; ilk çocuğunuzun okula başlama, yeni ortamlara girme konusunda daha heyecanlı olduğunu gözlemlerken, ikinci çocuğunuzun önce girdiği yeni ortamı dışardan gözlemlediğini ve ancak belirli bir süre sonra kendini dâhil edebildiğini görebilirsiniz. Bu gibi yaklaşım ve tutumlar aslında çocukların mizacından gelir. İşte tam da bu nedenle, bir çocuğunuza gösterdiğiniz tepki ve davranışlar işe yararken, diğerinde dilediğiniz bu olumlu sonucu alamayabilirsiniz.
Ebeveynlik tutumlarınızı onun mizacına göre uyarlayın
Mizaç özellikleri genelde yapısal yani doğuştan geldiği için tamamen değişmesi çok mümkün değildir ancak ebeveynler çocuklarının mizacını fark edip ona göre hareket etmesiyle daha rahat adımlar atılabilir. Yani aslında buradaki önemli nokta ailenin beklentileri ile çocuğun mizacı arasında bir uyum sağlanmasıdır. Çocuğunuzun hangi duygu ve tepkilerinin ne gibi durumlarda yoğunlaştığına dikkat ederek, ebeveyn tutumlarınızı da buna göre şekillendirmeniz hem sizin için hem de çocuğunuzla kurduğunuz ilişki için bir uyum sağlayacaktır.
Mizaca uygun çocuk yetiştirme, anne baba ve çocuk ilişkisinde, kendi kaygılı olan ebeveynin kaygılarını kontrol edebilmesini; dürtüsel, öfkeli ebeveynin ise daha kontrollü olmasını gerektirir. Örneğin daha sakin ve endişeli olan çocuğunuzdan beklentileriniz ve tepkileriniz sizin kaygılarınızla çakışmamalı, cesaretlendirici fakat zorlamayan bir tutum sergilerken onun hızında ve ihtiyaçlarını görmek beraberin olumlu etkiler getirir. Tam tersi şekilde daha enerjik ve girişken bir mizacı olan diğer çocuğunuz ise günlük hayatta büyük tepkiler vererek duygularını gösteriyor ve öfkesini de yoğun bir şekilde ifade ediyorsa, karşısındaki ebeveyninin de aynı şekilde büyük bir öfkesiyle karşılaştığı zaman bu ebeveyn-çocuk etkileşiminde bir sekteye yol açabilir. Bunun yerine kendi dürtüsel tarafınızı da kontrol altında tutarak ona öfkeli duygularını ifade edebilmesi için kelimeler kullanmasını ve bu duyguları düzenlemesine yardımcı olabilirsiniz.
Önemli olan çocuğunuzun hangi mizaç “tipine” girdiği değil hem kendi mizacınız hem de çocuğunuzun mizaç özelliklerini dikkate alarak; beklentilerinizi, tutumlarınızı ve yaklaşımlarınızı bu bağlamda şekillendirmektir.
