İletişim iki taraf da kendilerini ifade edebildiğinde sağlıklı olur. Tarafların yaşı kaç olursa olsun bu kural geçerlidir. Bir bebek dünyaya geldiğinde ağlayarak, sesler çıkararak, parmaklara sımsıkı tutunarak kendini, derdini, ihtiyacını ifade etmeye hemen başlar. Zaman ilerledikçe göstererek, anlamsız sesler çıkararak ve büyüdükçe konuşmaya başlayarak iletişim kurmanın yollarını kullanır. Çocuğunun “ağlama tonundan” henüz kelimeler olmasa bile birçok anne bebeğinin ne istediğini anladığını dile getirir. Çocuk büyüdükçe kurallar konmaya başlanır. Bu elbette sosyal, duygusal ve psikolojik gelişim için son derece önemlidir. Ancak evin kuralları belirlendikçe çocuklardan koşulsuz uyum beklenir. 5-6 yaşlarından itibaren o çocuk artık “bebek değildir”. Söylenenleri anlamalı, “hayır’ı defalarca söyletmemeli, büyüklerin sözünden çıkmamalıdır.”
İletişim çift taraflı olmalı
Sadece ona tebliğ edilen kurallara uyması beklenen çocuk önce itiraz eder, belki direnir ama sonunda kurallara ya uyar ya da uyuyormuş gibi yapmanın yollarını geliştirir. Bu koşullarda iletişim tek taraflı olmaya başlar. Böyle durumlarda çocuklar isteklerinden vazgeçmeyi, beklentilerini bekletmeyi, karşılarındaki kişinin düşüncelerinin daha önemli olduğunu öğreniyorlar. Ebeveynler tamamen iyi niyetle, evde bir düzen kurmak için ya da işleri kolaylaştırmak için attıkları adımların beklenmeyen etkiler yarattığını gözden kaçırabiliyorlar.
Çocuğunuza söz hakkı verin
Çocuklar okula hazırlık sınıflarına başladıkları andan itibaren artık kuralları anlama ve uygulama konusunda daha iyi iş çıkarmaya başlarlar. Gelişen bu bilişsel kapasitelerine sorgulama ve alternatif üretme becerileri de eklenir. Bu nedenle kurallar oluşturulurken onlara söz hakkı vermeniz, fikirlerini ifade etmeleri için alan açmanız oldukça değerlidir. Böylece “Sen benim için değerlisin. Fikirlerine güveniyorum. Senin de söz hakkın var.” Demiş olursunuz. Bu sayede ise çocuğunuz okulda da kendini ifade etmekten çekinmez, gerekli yerlerde hakkını savunur ve sorunlarını çözüm üretme konusunda kendisine güvenir.
