Her ebeveyn çocuğu doğduğu andan itibaren farkında olarak ya da olmayarak çocuğunun geleceğine dair hayaller kurar.
Özellikle söz konusu eğitim öğretim olduğunda beklentiler daha da yükselebilir. Beklentiler bir taraftan motivasyon sağlar. Ancak yüksek beklentilerle karşı karşıya olduğunu hisseden çocuk için bu durum kaygı verici olabilir. Ebeveynler bunu direkt olarak “Senden şunu bekliyorum.” şeklinde ifade etmiyor olsalar bile cümle içindeki alt mesajlarda veya başkalarıyla yapılan sohbetlerde bu anlamlar barınabilir.
Çocuğa verdiğimiz mesajlara dikkat!
“Biz sana güveniyoruz, Sen zaten çok akıllısın, Benim kızım-oğlum yapar, Büyüyünce doktor olacak benim çocuğum.” gibi ifadeler çocuk için “başarısız olursam, hata yaparsam ya da yorulursam kimse beni sevmez” inancını ortaya çıkarabilir. “Mükemmel çocuk” olma çabası çocuğun üzerinde çok ciddi bir baskı yaratır.
Özgüven aşılamak için sıklıkla “Sen özelsin ve diğerlerinden farklısın.” mesajı verilen çocuk kendisine ilişkin beklentileri karşılayamamaktan korkar, kendisine atfedilen “harika çocuk” imajı ve gerçek kendisi arasındaki çatışmayla kalır. Bu durumda başarısızlık, yetersizlik, suçluluk duyguları hissedebilir. Hem kendine hem ebeveynlerine karşı yoğun bir öfke ortaya çıkabilir. İçinde bunları yaşasa da dışarıya yansıtmaz. Kendisi olmanın bir sorun olduğunu düşünür. Kendini kabullendirmek için farklı olmaya çalışır.
Yapılan sohbetlerin sonu bir şekilde onlara nasihat vermeye ya da onlardan beklentilerinize bağlanıyorsa dikkat etmekte fayda var. Bu durum aranızdaki ebeveyn-çocuk ilişkisine zarar veriyor olabilir. Çocuğun ihtiyacı olan koşulsuz sevildiğini ve kabul edildiğini hissetmektir. Odasının dağınık olmasına, notlarının çok yüksek olmamasına, hatalar yapmasına rağmen ebeveyni olarak sizin her zaman onun yanında olduğunuzu bilmeye ihtiyaç duyar.
Çocuğun zekâsı, başarısı, becerisi yerine çabasını öven ve ön plana çıkaran ifadeler onun motivasyonunu ve özgüveninde daha destekleyici olacaktır. Çocuğunuz bir ödevi yapmak için çaba sarf etmişse o ödevden düşük not alsa bile çabasını takdir edin. Unutmayın sizin ilişkiniz tüm sonuçlardan daha önemli.
